Irving Fisher, amerykański ekonomista , jako pierwszy opisał zjawisko, które nazwano iluzją pieniądza. Co ciekawe, większość ekonomistów uznała, że coś takiego jak iluzja pieniądza nie może występować, ponieważ człowiek jest istotą, która postępuje racjonalnie. Dopiero kilkadziesiąt lat później, wraz z rozwojem ekonomii behawioralnej, okazało się że większość nie miała racji.
Pamiętasz jeszcze ze szkoły ułamki zwykłe? :) Czym jest licznik, a czym mianownik?
Teraz jeszcze nie stać mnie na oszczędzanie (a co dopiero mówić o inwestowaniu!), gdyż zarabiam tylko 2000 zł. Ale kiedy zmienię pracę i będę zarabiać 4000 zł, wówczas na pewno uda mi się coś odłożyć. Błąd, nie uda się. A dlaczego?
Specjalista wywiadu wojskowego Daniel Ellsberg, który wcześniej zajmował się psychologią eksperymentalną na Harvardzie, w latach sześćdziesiątych opublikował informacje dotyczące swojego zaskakującego odkrycia, które nazwano paradoksem Ellsberga.
Historia, ta zaczyna się w roku 1609, gdy Henry Hudson, brytyjski żeglarz zatrudniony przez Holenderską Kompanię Wschodnioindyjską odkrywa miejsce, które nazywane było przez miejscowych Indian Lenape – „Manna – Hata” czyli „Wyspa Wielu Wzgórz”.
Inwestor grający na giełdzie dokonał właśnie kolejnej transakcji. Kupił akcje jednego z banków, płacąc 15 zł za 1 akcję. Liczył rzecz jasna na zarobek, lecz wbrew jego oczekiwaniom cena tych akcji zaczęła spadać i od kilkunastu miesięcy oscyluje pomiędzy 12 zł a 13 zł. Wprawdzie w tym okresie cena akcji kilkukrotnie osiągnęła poziom 14 zł, ale inwestor wstrzymał się ze sprzedażą.
Nie da się ukryć, pieniądze stanowią nieodłączny element naszego życia. Jeszcze 100 000 lat temu, aby przeżyć wystarczyło dogonić mamuta, pozbawić go życia, a następnie najeść się do syta i przyodziać w skórę. Dzisiaj nie wystarczy (częściowo dlatego, że nie ma mamutów:). Dzisiaj nie polujemy, dzisiaj zarabiamy pieniądze.
Będący tuż przed emeryturą prezes zarządu firmy maklerskiej miał za sobą długoletnią karierę w roli inwestora i prawie czterdziestoletnie doświadczenie na giełdzie Chicago Board of Trade. Nie wiedział zbyt wiele o analizie technicznej, bo nigdy nie była mu ona potrzebna do zarabiania pieniędzy na parkiecie. Nie działał już jednak na parkiecie, a przestawienie się na inwestowanie za pomocą platformy transakcyjnej uznał za trudne i nieco tajemnicze. Poprosił więc nowo zatrudnioną przez firmę gwiazdę – naszego analityka technicznego – aby usiadł z nim pewnego dnia przed ekranem i nauczył go technicznego inwestowania.
Co motywuje ludzi do odkładania pieniędzy na przyszłość? Wiedza na ten temat ma spore znaczenie, ponieważ dzięki niej można konstruować skuteczne strategie. Strategie mające na celu stymulowanie takich zachowań, które spowodują iż ludzie będą skłonni wyrzec się części bieżącej konsumpcji, po to by w przyszłości korzystać ze zgromadzonego kapitału. Ponieważ nie wszyscy oszczędzają z tych samych powodów, do różnych osób będą przemawiać różne argumenty dotyczące oszczędzania.
Już w 1928 roku socjolog W.I. Thomas stwierdził, że jeżeli ludzie definiują jakieś sytuacje jako rzeczywiste, stają się one dla nich rzeczywiste poprzez swoje konsekwencje. Albowiem kiedy staramy się przewidywać przyszłe zdarzenia, jednocześnie przyjmujemy wiele założeń odnoszących się do teraźniejszości.