Inercja niedziałania

Chcesz kupić laptop. Masz już upatrzony model, wiesz w którym sklepie mają go na stanie i jest tylko jeden problem… pieniądze. Nie, nie cena lecz ilość posiadanej aktualnie gotówki. Albowiem cenę już zaakceptowałeś, a wynosi ona 3000 zł. Niestety, ponieważ nie masz jeszcze do dyspozycji takich pieniędzy, to zgadzasz się trochę zaczekać, aż dozbierasz. I nagle zdarza się coś, czego się nie spodziewałeś. Przechodzisz obok tego sklepu w sobotę popołudniu i widzisz, że  twój upatrzony laptop został objęty promocją! Jego aktualna cena to 2100 zł. Jednak ta cena obowiązuje tylko dziś! To niedobrze – myślisz- ponieważ dzisiaj nijak nie zdobędę pieniędzy.

Czytaj dalejInercja niedziałania

Dysonans poznawczy

Dysonans poznawczy to specyficzne uczucie polegające na tym, że nasz umysł zmaga się z dwoma  przeciwstawnymi poglądami. Jeżeli np. postrzegamy siebie jako osobę sympatyczną, ale ostatnio zrobiliśmy coś co przeczy temu poglądowi (np. obraziliśmy kogoś), nasz mózg będzie czuł się z tą sprzecznością niekomfortowo. Dlatego zapewne odrzucimy informacje, które mogą zakłócić nasze pozytywne postrzeganie siebie lub będziemy starali się je zminimalizować. A jak działa dysonans w przypadku inwestowania?

Czytaj dalejDysonans poznawczy

Wyspa, czyli generator żalu

Wyspa to część mózgu. Masz ją pod czaszką, jest skrywana przez kilka fragmentów kory mózgowej. Możesz nie wierzyć, ale naprawdę tam jest:) Wyspa jest jednym z najważniejszych ośrodków mózgu, który odpowiedzialny jest za ocenę wydarzeń. Tych wydarzeń, które rozbudzają negatywne emocje takie jak ból, obrzydzenie czy poczucie winy.

Czytaj dalejWyspa, czyli generator żalu

5 lat? To za długo!

Jeżeli wybierzesz się w podróż z Krakowa do Kielc lub z Tarnowa do Gorlic, to zauważysz że nie sposób przebyć tej trasy nie zaliczając wypukłości i wklęsłości terenu. A mówiąc po ludzku: górek i dolinek. Oczywiście takich tras w Polsce jest więcej. Nawet na terenach nizinnych rzadko jedziemy po idealnie płaskim terenie, na tej samej wysokości n.p.m. I pomimo, że pokonujemy  kolejne naturalne wzniesienia i zagłębienia, to na ogół docieramy do celu w przewidywanym czasie (lub tym który podpowie nam nawigacja:).

Czytaj dalej5 lat? To za długo!

Emocjonalna dywersyfikacja

Niemal siedemdziesiąt lat temu Harry Markowitz opublikował artykuł, w którym przedstawił teorię doboru aktywów do portfela inwestycyjnego. Teoria ta (nagrodzona Nagrodą Nobla w 1990 r.) zawiera zasady, którymi powinien kierować się racjonalny inwestor przy konstruowaniu swojego portfela inwestycyjnego. Określa w jaki sposób inwestor powinien optymalizować relację pomiędzy oczekiwanym zyskiem a ryzykiem. W skrócie: oprócz dywersyfikacji portfela należy brać pod uwagę także korelację pomiędzy jego składnikami.

Czytaj dalejEmocjonalna dywersyfikacja

Czym jest myślenie kontrfaktyczne?

Odczuwanie żalu związanego z sytuacją finansową, zależy nie tylko od tego co właśnie się wydarzyło, ale również od naszych wyobrażeń na temat tego, co mogło się wydarzyć. Zjawisko to, psychologia określa jako „myślenie kontrfaktyczne”, czyli wyobrażenie sobie tego co mogłoby być. Przykładem mogą tu być stwierdzenia: „Gdybym tylko wtedy…” lub „Gdybym wtedy nie…”.

Czytaj dalejCzym jest myślenie kontrfaktyczne?

Dyskonto nagród

Co wolisz: jedno jabłko teraz czy dwa jabłka jutro? Większość pytanych o to osób wybierała pierwszą możliwość. Jednakże, w sytuacji kiedy obydwie alternatywy zostają przesunięte w czasie o okres 1 roku, preferencje ludzi zmieniały się. Wówczas większość osób woli dwa jabłka za rok i jeden dzień niż jedno jabłko za rok. Podobne wyniki osiągnięto pytając o wypłaty pieniężne. Tu również badani najpierw preferowali mniejszą kwotę natychmiast, natomiast za drugim razem preferencje się odwracały i wybierali kwotę większą.

Czytaj dalejDyskonto nagród

Iluzja pieniądza

Irving Fisher, amerykański ekonomista , jako pierwszy opisał zjawisko, które nazwano iluzją pieniądza. Co ciekawe, większość ekonomistów uznała, że coś takiego jak iluzja pieniądza nie może występować, ponieważ człowiek jest istotą, która postępuje racjonalnie. Dopiero kilkadziesiąt lat później, wraz z rozwojem ekonomii behawioralnej, okazało się że większość nie miała racji.

Czytaj dalejIluzja pieniądza

Samospełniająca się przepowiednia

Już w 1928 roku socjolog W.I. Thomas  stwierdził, że jeżeli ludzie definiują jakieś sytuacje jako rzeczywiste, stają się one dla nich rzeczywiste poprzez swoje konsekwencje. Albowiem kiedy staramy się przewidywać przyszłe zdarzenia, jednocześnie przyjmujemy wiele założeń odnoszących się do teraźniejszości.

Czytaj dalejSamospełniająca się przepowiednia